درباره نخستین گنبد بارگاه منور رضوی که در روزگار سلطان سنجرسلجوقی بنا شد
تاریخ انتشار: ۱۲ شهریور ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۶۰۷۷۱۷
سلطان سنجر سلجوقی بود که دستور داد نخستین گنبد را به نشانه احترام و تقدس در توس که به مشهدالرضا(ع) تغییر نام پیدا کرده بود، بسازند تا نشان بندگی و طلب رحمت باشد از آستان جانان. از این است که حافظ می‌گوید؛ اگر بتوان سر برآستان خانه معشوق نهاد، می‌توان سر به آسمان برداشت و بانگ شادمانی سرداد؛ این گلبانگ و آواز که نقاره‌چیان، منادیان و قلندران، در وقت معرکه بستن، به نشانه سلام و تسلیم سر می‌دهند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
روزگار پُر فتنه سلطان المعظم
احمد سنجر، سلطان امپراتوری سلجوقی بود. براساس اسناد تاریخی، او را معزالدین ابوالحارث احمد سنجر معروف به سلطان سنجر می‌دانند. فرزند ملکشاه سلجوقی و از خاندان پرنفوذ آن زمان. سنجر در زبان ترکی به معنای رخنه‌گر است و از این‌رو می‌توان با توجه به همین لقب به میزان نفوذ و شخصیت سلطان سنجر در زمان حکومتش پی برد. او به مدت ۱۵سال (۵۵۲ه.ق- ۵۱۱ه.ق) بر ولایات شرق امپراتوری سلجوقی حکمرانی کرد. باید توجه داشت ۱۵سال حکمرانی در آن زمان که سودای سلطنت در همه جا دیده می‌شد، بسیار قابل اهمیت است و یکی از طولانی‌ترین دوران حکمرانان است.
سلطان سنجر سلجوقی، رئیس و بزرگ خاندان سلجوقی شناخته می‌شد و در جنگ داخلی دوران پادشاهی همیشه در کنار اعضای خانواده خود حضور داشت تا اینکه توانست به نفوذ بالایی برسد و سکه‌هایی به نام خود ضرب کرده و به نام سلطان المعظم نیز دست پیدا کند.
سلطان سنجر سلجوقی در سال
۵۵۲ ه.ق فوت می‌کند و در مرو به خاک سپرده می‌شود. براساس اسناد تاریخی، مقبره‌ای که او برای خود ساخته بود، در سال ۶۱۷ه.ق در جریان حمله مغولان به امپراتوری خوارزمیان توسط مغول‌ها ویران می‌شود و از او تنها نامی به یادگار می‌ماند، آن هم به واسطه سلطنت طولانی و البته ساخت نخستین گنبد بر حرم مطهر امام‌رضا(ع) در توسِ آن زمان. با اینکه اصالت سلطان سنجر ترک بوده، به‌شدت تحت تأثیر فرهنگ و سنن ایرانیان قرار داشته و علاقه زیاد او به شاهنامه و هنر ایرانی سبب می‌شود شعر در دوران حکومت او رونق یابد تا آنجا که برخی از بزرگترین شاعران پارسی‌زبان مانند معزی، نظامی، عروضی و انوری در دربار سلطان سنجر سلجوقی حضور داشتتند.
شکوه هنر ایرانی در بارگاه رضوی
نخستین گنبد حرم مطهر امام رضا(ع) در صحن بیرونی آن قرار داشته و دارای دو پوشش است. پوشش اول آن، گنبدخانه حرم بوده که به آن قبه می‌گویند و پوشش دوم هم بر فراز آن قرار گرفته که آن را به عنوان نخستین گنبد ساخته شده بر مدفن امام رضا(ع) می‌شناسیم.
این گنبد در ابتدا با آجرهای زرد رنگ ایرانی ساخته شده و با هنرمندی کاشی‌کاران آن زمان، با کاشی‌های گرانقدر مزین شده است و پس از آن شاه تهماسب صفوی در سال ۹۳۲ه.ق با حفظ اصالت و شکل اولیه، دستور می‌دهد گنبد را با خشت‌هایی از جنس طلا بپوشانند. قدمت این گنبد براساس اسناد موجود بیش از پنج قرن است.
سپس نوبت به حکمرانی سلجوقیان در خراسان می‌رسد. سلطان سنجر سلجوقی، همان‌طور که پیش از این گفتیم علاقه بسیار زیادی به هنر ایرانیان داشته و در زمان او گنبد بر بارگاه منور رضوی که جلوه‌ای از زیباترین آثار هنری و مذهبی است، ساخته می‌شود. در ساخت نخستین گنبد حرم مطهر رضوی، وزیر سلطان سنجر سلجوقی که نامش شرف‌الدین ابوطاهر قمی است، حضور چشمگیری داشته است.
او که از خاندان شیعه مذهب بوده، با تکیه بر اعتقادات و دانایی که داشته، جایگاه والا و شایسته‌ای در دربار سلجوقیان بدست می‌آورد و در زمانی که وزیر سلطان سنجر سلجوقی بوده، از نفوذ خود استفاده می‌کند تا ارادت خود را به آستان جانان امام رضا(ع) تمام کند. در کنار ساخت نخستین گنبد، دست به تعمیر روضه منوره زده و از هنرمندان و شیعیان سراسر کشور دعوت می‌کند در کنار همدیگر به خدمت بارگاه رضوی مشغول شوند.
فلسفه وجودی گنبد و گلدسته در معماری اسلامی و ایران، دارای تعابیر متفاوتی است اما می‌توان گفت یک نقطه مشترک بین همه این تعابیر وجود دارد. اینکه گنبد و گلدسته نشانه‌ای برای پایان دادن به جست‌وجوی انسان است.
گمشدگی انسان، در هر نقطه‌ای که باشد، امری حقیقی است که برای همگان پیش می‌آید. اما اینکه چطور و چگونه پیدا شویم را باید دانست. برای پیدا شدن، ابزار و راه نیاز است. ابزار را می‌توان بدست آورد که هر کس به ضرورت زندگی‌اش و به مقدار نیازش می‌یابد. اما مهم‌ترین پرسش این است وقتی گم شدیم، راه را چطور و از چه کسی جویا شویم؟ کمی که دقیق‌تر نگاه کنیم، در این گمشدگی تنها نیستیم و بسیارند آدم‌هایی که دهه‌های زندگی خود، حس گمشدگی دارند و همین حس به زندگی آن‌ها معنا و جهت می‌دهد.
اما حقیقت ماجرا این است سلطان سنجر سلجوقی، شاه تهماسب صفوی، شاه عباس صفوی، شاه سلیمان یکم و دیگرانی که سلطان بودند در برابر عظمت و بارگاه سلطان خراسان امام رضا(ع)، سر تعظیم و ارادت فرود آوردند و هر کدام به قدر توان و فرصتی که داشتند، بارگاه منور رضوی را تعمیر و بازسازی کردند. خبرنگار: راضیه آزاد منبع: روزنامه قدس
منبع: قدس آنلاین
کلیدواژه: نخستین گنبد امام رضا ع آن زمان
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۶۰۷۷۱۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
انتخابات مرحله دوم گنبد در ۲۳۰ شعبه برگزار می شود
به گزارش خبرگزاری مهر، سیدعلی مهاجر عصر روز شنبه در جمع خبرنگاران از برگزاری مرحله دوم انتخابات در روز ۲۱ اردیبهشت خبر داد و اظهار کرد: در ۱۱ اسفند سال ۱۴۰۲ دوازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی در گلستان با حضور و مشارکت بسیار خوب مردم برگزار شد که در این دوره از انتخابات حوزه گنبدکاووس به دور دوم کشیده شد.
وی با اشاره به اینکه ۷۰۰ ناظر بر روند برگزاری انتخابات نظارت می‌کنند، افزود: این دوره از انتخابات در حوزه انتخابیه گنبدکاووس در ۲۳۰ شعبه برگزار می‌شود.
رئیس ستاد انتخابات استان گلستان گفت: نامزدهای حوزه انتخابیه گنبدکاووس از بامداد پنجشنبه سیزدهم اردیبهشت تبلیغات خود را به صورت رسمی آغاز خواهند کرد که این تبلیغات تا ۸ صبح پنجشنبه ۲۰ اردیبهشت ادامه دارد.
کد خبر 6090408
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»